Werkterrein van de orthopedagogiek

Vroeger werden er drie werkvelden van de orthopedagogiek onderscheiden: de gehandicaptenzorg, het buitengewoon onderwijs en de bijzondere jeugdbijstand. Dit zijn de drie klassieke werkvelden. De laatste 10 jaar zijn er echter verschillende ontwikkelingen geweest binnen de zorg waardoor deze klassieke werkvelden niet meer alles omvatten. Het werkterrein werd verder uitgebreid met het inclusief onderwijs, de integrale jeugdhulpverlening en de geestelijke gezondheidszorg. We zullen elk werkveld kort bespreken.

De gehandicaptenzorg

De gehandicaptenzorg draait om de begeleiding, opvang en ondersteuning van personen met een handicap. Het beleidsorgaan voor de gehandicaptenzorg in Vlaanderen is het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). We hebben verschillende soorten van handicaps, namelijk verstandelijke, fysieke, visuele en auditieve. Het kan ook zijn dat mensen meerdere handicaps tegelijk hebben, dan spreken we van een meervoudige handicap. Een voorbeeld hiervan is iemand met een verstandelijke beperking die in een rolwagen zit en dus ook een fysieke beperking heeft.



Het buitengewoon onderwijs

Het buitengewoon onderwijs is erop gericht om personen met een handicap voor te bereiden op een sociaal en maatschappelijk leven. Het buitengewoon onderwijs wordt onderverdeeld in types. Elk van deze types omvat het onderwijs dat aangepast is aan de algemene en aan de bijzondere opvoedingsbehoeften van personen met een handicap die tot eenzelfde groep behoren.


De bijzondere jeugdbijstand

De bijzondere jeugdbijstand heeft de bedoeling om bijstand te verlenen in geval van een problematische opvoedingssituatie of jeugddelinquentie. Het doel van de bijzondere jeugdbijstand is om dergelijke situaties als een problematische opvoedingssituatie of jeugddelinquentie zoveel mogelijk te voorkomen. Voorbeelden van een problematische opvoedingssituatie: ouders die hun kinderen verwaarlozen of mishandelen, incest, ernstige conflictsituaties,... Voorbeelden van jeugddelinquentie: diefstal met geweld, brandstichting, dealen van drugs,...


Het inclusief onderwijs

Om gelijke onderwijskansen te geven aan ook personen met een beperking ontwikkelde zich in Vlaanderen het inclusief onderwijs. Het inclusief onderwijs is een belangrijke mogelijkheid om mensen met een beperking te laten participeren in het gewoon onderwijs. De Vlaamse Onderwijsraad formuleert het als volgt: 'Het inclusief onderwijs gaat uit van de idee dat zoveel mogelijk (in principe alle) kinderen en jongeren kwaliteitsvol onderwijs kunnen volgen in een gewone school. Dit moet vorm krijgen in een flexibele school- en klasorganisatie en via het verstrekken van ondersteuning waar nodig'.
De integrale jeugdhulpverlening

Omwille van een aantal knelpunten binnen de bijzondere jeugdbijstand werden er initiatieven genomen om deze te hervormen naar een integrale jeugdhulpverlening. De integrale jeugdhulpverlening staat voor het bieden van een samenhangend hulpaanbod aan minderjarigen en/of hun leefomgeving op basis van hun hulpvraag en mogelijkheden waarbij de cliƫnt als actieve partner betrokken wordt. De jongeren en/of zijn omgeving wordt dus ook gehoord in het verhaal, hun stem en mening worden mee genomen.



De geestelijke gezondheidszorg

De geestelijke gezondheidszorg binnen de orthopedagogiek omvat de opvang, begeleiding en behandeling van kinderen en jongeren en van volwassenen met verstandelijke beperkingen. De laatste jaren worden steeds meer orthopedagogen en opvoeders ingezet binnen de geestelijke gezondheidszorg omdat men een psychisch probleem niet alleen meer ziet als een medisch probleem, maar ook als een sociaal probleem. Men gaat niet enkel meer medicatie gebruiken om de personen binnen de geestelijke gezondheidszorg te behandelen, maar ook opvoeding krijgt zijn plaats.


Oefening

Hieronder zie je een mindmap van de verschillende werkvelden van de orthopedagogiek. Per werkveld zijn reeds een aantal voorbeelden gegeven, maar ga zelf ook nog eens op zoek naar andere voorbeelden. TIP: gebruik hiervoor de sociale kaart die we in vorige les hebben leren hanteren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten